Nụ cười Bayon ...(bài viết của GIA MINH)

Dù trải qua nhiều giông tố cuộc đời ..tôi vẫn luôn cho mình là người may mắn bởi đã nhận được từ cuộc sống những nhân duyên . Vòng đời hẹp ..bất trắc thì vô cùng , nhân duyên thì không phải cứ xòe tay ra là có nên tôi luôn cảm ơn những nhân duyên mình đã được nhận trên suốt quãng đường đời đã đi có cả bình yên lẫn giông tố ... Một may mắn nữa tôi cũng muốn cám ơn mẹ cha bởi người đã dạy tôi biết tự lau nước mắt sau những nỗi đau và biết cười ngay cả khi muốn khóc.... Không ít những hạnh duyện tôi nhận được từ chính nụ cười của mình ..như món quà tôi nhận hôm nay . Cám ơn chị Gia Minh _một trong những người đồng môn lớn tuổi ...mà tôi gặp gỡ khởi đi từ cùng nỗi nhớ thương về một ngôi trường .Cám ơn 216 khuôn mặt, 216 nụ cười Bayon mà chị kể cho chúng ta nghe ... Câu chuyện là một bức tranh thơ mộng mang giá trị cuộc sống từ một chuyến đi đã lâu được gợi nhớ từ ...nụ cười của tôi .. Cám ơn Gia Minh , cám ơn chị nhiều lắm ...Cám ơn một người Văn Khoa xưa ... Tặng Gió Heo May       Chuyến đi này đã lâu rồi, cách đây khoảng muơi năm, khi tóc tôi chỉ mới chớm bạc và chân tôi còn khỏe, tôi đã đi theo một nhóm bạn trẻ du lịch bụi Campuchia, ký ức mạnh mẽ về đất nước có một quần thể kiến trúc tuyệt vời hơn 100 ngôi đền bằng đá vẫn nằm trong tôi. Lúc đó chưa có  blog, và đến bây giờ tôi mới viết blog. Khi tôi nhìn nụ cười của một cô bạn trên blog của cô, người phụ nữ mà những cơn gió lớn cuộc đời làm oằn vai cô, nhưng nụ cười của cô vẫn làm mềm lòng người nhìn. Cô làm tôi nhớ đến chuyến đi này… Một chuyến đi tập họp những người có thể nói tàm tạm tiếng Campuchia, tiếng Pháp, tiếng Anh và giỏi nhất … tiếng Việt, túi nhẹ tiền mà lại thích du lịch, thời điểm đó Campuchia là thích hợp nhất, trừ tiền visa là 25 USD/người khi qua biên giới và vé vào cổng Angkor 20 USD/người/ngày, còn thì các chi phí khác gần giống như chúng tôi đang sống một ngày bình thường ở Việt Nam, và chúng tôi đã đi ngẫu hứng, không giống như chương trình tour Campuchia của các công ty du lịch.  Vậy lại hóa hay, có thể ngừng lại bất cứ nơi nào thích, để có thể hiểu Campuchia nhiều hơn một tour du lịch có chương trình, nhưng cũng có điều dở, vì lang thang nhiều ngày ở các nơi, nên chỉ có một ngày với Angkor, đến đó mới biết 1 ngày là không đủ, tôi đã tiếc đến nổi vài năm sau nữa tôi quay lại Angkor và ở đó 3 ngày, vẫn chưa phải là nhiều nhưng ít nhất cũng đủ để tôi không phải tiếc nữa.   * Thoáng qua đất nước và con người Campuchia             Đầu tiên khi bước qua khỏi khu vực hải quan mang kiến trúc đặc thù Campuchia, xe đi qua các làng mạc thì tôi lại thấy như đang ở Việt Nam, cảnh làng quê giống hệt Sóc Trăng, Hà Tiên…, nhưng khi đến bến phà đầu tiên, nhìn những chiếc xe chở người Campuchia  đi ngược chiều tôi sửng sốt…      Thoạt tiên tôi nghĩ do xe ít mà nhu cầu người đi quá đông, nhưng  sau này thấy có những chuyến xe ít người ngồi bên dưới mà vẫn có người ngồi vắt vẻo trên nóc xe, hỏi ra mới biết, thứ nhất giá tiền ngồi trên nóc xe rẻ hơn ngồi trong xe và thứ hai theo như chính người ngồi trên nóc xe nói là ngồi trên đó… mát hơn!             Làng mạc, con người, hoa sen… thoạt nhìn cũng tương tự Việt Nam, thật ra rất…  Campuchia         Bóng dáng những chiếc áo vàng ở đường lên một ngọn núi mà người Campuchia cho rằng có dấu chân của Phật nhắc tôi nhớ Campuchia hiện tại là nơi mà đạo Phật như quốc giáo.     Nhưng điều làm thú vị là khi ghé ngang con sông Ngàn Linga với vô số linga nằm dưới lòng sông cho thấy từ xa xưa đất nước này lại mang dấu ấn đạo Hindu.     Ở con thác nhỏ đầu dòng sông này, những người Campuchia đến tắm dưới dòng chảy của con thác hiền vì họ tin rằng khi ngồi tắm ở đó và khấn nguyện thì sẽ được như ý. Tôi nghĩ khi người ta có niềm tin chắc là sẽ thấy hạnh phúc.   Nhưng điều choáng ngợp nhất chuyến đi lần đầu đến Campuchia vẫn làAngkor.     Khi tôi tận mắt nhìn thấy những ngôi đền ở Angkor thì cứ như bị đấm một cái vào ngực, tôi nghĩ nhà thám hiểm người Pháp Hessi Mouhot năm 1860 khi lần đầu tiên vạch những bụi cây trong một góc rừng già và thấy Angkor hiện ra trước mắt chắc cũng có cảm giác như vậy. Sao lại có một nền văn minh rực rỡ đến thế của con người lại bị ngủ vùi trong rừng rậm, và tôi thật tiếc, chỉ có một ngày ở Angkor, chúng tôi đã tiêu phí những ngày ít ỏi của chuyến du lịch tại nhiều nơi trên đất nước Campuchia, nên dừng chân ở Angkor có  một ngày, chỉ 3 ngôi đền Angror Thom, Angror Wat và Ta Prohm cùng đỉnh núi Bakheng đã ngốn hết  một ngày. Ở ngôi đền nào cũng vậy, bước qua cổng như bước qua cánh cửa thời gian, bỏ lại sau lưng thế giới của thế kỷ hiện đại, trở lại với thời gian của gần 1.000 năm trước.   * Nụ cười Bayon:   Angkor Thom có nghĩa là Thành phố vĩ đại, kinh đô cuối cùng của đế chế Angkor, sau khi vua Jayavarman VII dành lại được thủ đô từ tay người Champa, đã xây dựng từ cuối thế kỷ  XII theo phong cách Phật giáo (khác với Angkor Wat được xây dựng theo sử thi Ramayana của Ấn Độ). Có đến 5 cổng thành có tường cao hào sâu chung quanh thành phố cổ xưa này, chúng tôi đi như mọi người vào cổng phía Nam, đó là một đại lộ mênh mông với hai bên là công viên cây xanh cao vút có những bầy khỉ rất dạn dĩ, hai bên đường là hai hàng tượng đá – thiện ở bên trái, ác ở bên phải –108 nhân vật thần thoại nắm giữ thân rắn thần Naga trên đầu gối và đứng canh gác cho cổng thành. Nơi bắt đầu con đường, tượng Naga tỏa thành 9 đầu xòe hình nan quạt, thân rắn cùng đoàn tượng đá kéo dài hơn 200m đến gopuras (cổng vào). Đỉnh của mỗi gopuras là 4 khuôn mặt khổng lồ tạc vào đá với đôi mắt khép hờ nhìn ra 4 hướng.     Bước qua cổng chỉ có những phương tiện không có động cơ mới được phép đi lại trong kinh đô cổ có chu vi 12 km này. Tấm ảnh tôi chụp trước cổng cho thấy sự nhộn nhịp ngày nay với lượng khá đông du khách ở đây.     Tôi tìm được trên mạng tấm ảnh minh họa đúng với tên tôi muốn gọi: Cánh cổng thời gian.       Bước qua cổng thời gian, phế đô hiện ra sừng sững mà điêu tàn, tôi ngậm ngùi khi liên tưởng đến nơi đây đã từng được xây dựng như hình ảnh của một tiểu vũ trụ mà mỗi con đường dài dẫn tới mỗi goguras là hình ảnh cầu vồng nối liền thế giới của thần thánh và con người. Đi sâu vào bên trong, đền Bayon hiện ra, tôi đứng đó và ngơ ngẩn, những gương mặt khổng lồ hiền lành mà bí ẩn vây chung quanh, con người trở nên nhỏ xíu trước sức nặng của ngàn năm lịch sử đổ xuống.      Tôi như lạc trong mê cung của  54 ngọn tháp tượng 4 mặt thần Lokesvara (còn gọi là thần  Avalokitesvara) tượng trưng cho sự quan sát của thần linh về 4 hướng. Hãy hình dung  bạn lạc vào một điện thờ hình tròn với 12 gian tỏa chung quanh, và nối với vô số những ngọn tháp nhỏ, mỗi tháp có 4 gương mặt với nụ cười Bayon nổi tiếng, tưởng chừng như giống nhau nhưng đó là 216 gương mặt với 216 nụ cười khác nhau, mỗi gương mặt là một nét riêng, nhưng đều rất thông tuệ, luôn gắn với một nụ cười thật lặng lẽ, hiền lành và đầy bí ẩn, có một điều gì đó mơ hồ ẩn sâu bên trong.         Tôi nghĩ ở độ cao trên 25m đó các vị thần đã phải nhìn những thăng trầm của đất nước Campuchia 800 năm qua, các nụ cười bằng đá u uẩn trước một nền văn minh rực rỡ bỗng chốc biến mất mà cho đến nay vẫn chưa tìm ra lời giải thích, tìm lại trong lịch sử chỉ thấy các cuộc chiến tranh ở Campuchia từ thế kỷ XV đến thế kỷ XIX chưa đủ tàn khốc để xóa sạch một nền văn minh, không thấy dấu tích một trận dịch bệnh lớn để tiêu diệt hết những nghệ nhân  đã làm nên một kinh đô bằng đá nhưng rất lãng mạn, không hề thấy sự nặng nề của đá. Dường như bí mật lịch sử nằm trong các nụ cười Bayon.     Tôi chụp một tấm hình đứng gần các vị thần, nụ cười của tôi nhạt lắm vì nỗi đau cuộc đời tôi như hạt cát so với nỗi đau của một kinh đô bị quên lãng trong rừng già. Tôi sẽ trở lại Angkor một lần nữa vì các ngôi đền bị lãng quên này.                                                                                                       GIA MINH http://giaminh03.multiply.com/journal/item/8/8