Học trò tôi cũng HỌP....

Sáng nay tôi tổ chức cho lớp mình một tiết học văn với một đề tài không dễ với học trò tiểu học : Tổ chức một buổi họp tổ .


Cuộc sống chung quanh tôi luôn nháo nhào ,mệt mỏi vì những cuộc họp, người lớn đôi lúc họp cũng bát nháo như cái chợ , cũng cãi vã ra trò , cũng mặt nặng mày nhẹ , cũng thất vọng , cũng ủ ê … con nít nó họp thì ra sao nhỉ ? Tôi cũng không thể mường tượng được cái buổi họp tổ của những cô cậu học trò nhỏ của tôi nó sẽ diễn ra như thế nào …buồn cười vì những ngô nghê của chúng hay lại ngạc nhiên vì phát hiện ra những nhà lãnh đạo tương lai ?





Khi nghe tôi giới thiệu đề bài học tập đứa le lưỡi , đứa tròn mắt hỏi : “Là làm như thế nào cô ?”, nhưng đa số là thích thú về một cách học dường như chúng chưa được tham gia bao giờ . Tôi cười nhẹ nhàng : “Là như các con ngồi nói chuyện với nhau ấy mà” . Tôi hướng dẫn tiến trình buổi họp rồi viết ngắn gọn lên bảng bằng những lời cô đọng nôm na nhất khiến chúng dễ hiểu thay vì dùng những lời hàn lâm của Sách giáo khoa , tổ trưởng các tổ lên bắt thăm đề tài do tôi chọn sẵn rồi chúng trở về tổ tiến hành buổi họp .




Tôi lượn quanh các tổ quan sát chúng làm việc và thật sự đám học trò nhỏ làm tôi ngạc nhiên … bởi tôi đã đánh giá không đúng khả năng của lũ trẻ . Tổ trưởng cũng nêu mục đích cuộc họp , nêu tình hình ,nguyên nhân , chúng cũng tranh cãi quyết liệt để giải quyết những vấn đề bạn đề nghị , thỉnh thoảng có đứa thưa gửi : “Thưa cô bạn cứ nói hoài … không cho con nói .” hay “ Cô ơi , bạn nói con nói lung tung mà con đâu có nói lung tung đâu cô” .


Buổi họp của đám trẻ thơ cũng có đủ những hỉ, nộ, ái, ố nhưng sao vẫn ngan ngát thân tình , vẫn trong veo ánh mắt , một tí thôi chúng lại cười tươi cặp cổ đứa bạn mình vừa tranh cãi … lời thưa gởi bay vèo qua khung cửa lớp . Chưa bao giờ tôi thấy chúng đáng yêu đến thế - đám học trò nhỏ của tôi – và tôi biết chưa bao giờ trong tôi cạn kiệt lòng yêu nghề dù không ít lần những bất cập , vô lý , lóng ngóng của ngành Giáo dục nước nhà làm tôi chán nản , mất lòng tin .






Cuối tiết học ,sau khi tổ trưởng các tổ lên trình bày kết quả buổi họp , tôi tự vỗ một tràng pháo tay và nói : “Cô cám ơn các con , các con thật tuyệt vời” . Lũ trẻ mặt hơn hớn , ánh mắt lung linh , chúng tin tôi nói thật ..và tôi cũng tin tôi đang gởi trong những khuôn mặt thơ ngây kia lòng yêu thương , lòng biết ơn ..vì bỗng dưng chúng giúp tôi tin tôi đã chọn đúng một giải pháp trong cách tổ chức một tiết học – tôi coi đó là một trong những tiết dạy thành công của mình mà không cần ai dự giờ để công nhận –
Bọn trẻ hội họp thấy mà thương lại chẳng chuẩn bị máy , tôi đành lấy di động ra chụp vài cảnh , tôi đùa với bọn nhỏ “ Mười lăm năm nữa các con ghé nhà ,cô cho xem ảnh ..” Chúng nhao nhao “ Sao lâu vậy cô ?”
Tôi thầm nghĩ mười lăm năm nữa học trò tôi bây giờ sẽ lại lao vào những cuộc họp khác , có thể nhộn nhịp hơn , có thể buồn tẻ hơn , đấu đá hơn , toan tính hơn và cô đơn hơn , tôi muốn giữ lại một cuộc họp tuổi thơ mà chúng sẽ không dễ gì gặp lại sau này .




Tôi cầm viên phấn trên tay
Phấn trắng biến thành hoa trắng
Giữa bảng đen một đời thầm lặng .
Mỗi ngày phấn trắng nở hoa .

Tôi tin ,mỗi ngày trên tay tôi sẽ nở những chùm hoa trắng ngát… những chùm hoa lung linh trong những ánh mắt trong vắt , tươi rói trong những nụ cười thơ ngây .

Saigòn đẹp như quả bóng bay ...

Tối qua tôi về Saigòn , sao tôi luôn xem Sài gòn như một nơi chốn trở về , giống như tôi luôn muốn viết tên thành phố này như cách tôi vẫn thường viết " Saigòn" .Sàigòn có lạ tôi không ? sao tôi cứ tự cười mình khi đi loanh quanh những con đường thân quen để tìm một nơi chốn cũng thân quen …mà vẫn lạc .Mới nhớ hình như lâu lắm , từ hôm ghé cà phê Serenade đến nay tôi không về qua phố .Tôi về Saigòn một mình .Cứ mỗi lần về thành phố này gặp người thân quen lại nghe hỏi : Về một mình à ! .Và lại cười : Ủa , chứ về với ai ? Qua nhà thờ Thị Nghè nơi có ngôi trường mà suốt năm lớp mười tôi cứ len lén ngóng ra ngoài khung cửa lớp trong giờ học để nhìn lũ chim sẻ bay về ríu rít trên tháp chuông cao .Nơi tôi, Thu Sâm , Đông Hạnh có một thời quá đẹp đã vời xa , đi loanh quanh những con đường cũ lại miên man nhớ .


Trời ạ , tôi chẳng biết góc Nguyễn Thị Minh Khai – Phùng Khắc Khoan trở thành con đường một chiều từ bao giờ nên cứ chạy tỉnh như ruồi ,bỗng thấy sao mình đi đứng chẳng giống ai nên dắt xe trở lại con đường học trò của mình ngày trước , Phùng Khắc Khoan ngày xưa là con đường mỗi ngày tôi đi qua , trời tối nên chẳng biết giờ có thay đổi gì không chỉ thấy hàng cây sao mà vẫn thân quen đến thế . Tôi qua Võ Văn Tần để đến cà phê Cảm Xúc ở Ngô Thời Nhiệm , có cái lô cốt giữa con đường vốn nhỏ bé này làm tôi có cảm giác con đường bỗng ngắn đi . Đi lên đi xuống hai ba vòng , chẳng thấy cà phê Cảm Xúc đâu mà lòng mình thì tràn đầy cảm xúc .Tôi cứ dáo dác nhìn hai bên đường rồi tự cười mình : Saigòn ơi , sao gần thế này mà vẫn xa lạ vậy!


Cám ơn Saigòn vì tôi cũng tìm ra Cảm Xúc đúng 7 giờ như đã hẹn với MM , tôi chọn một chỗ ngồi ngay cửa vì sợ giữa muôn trùng ngườichúng tôi không nhận ra nhau . MM đến sau tôi vài phút và chúng tôi nhận ra nhau ngay bằng một nụ cười . MM đúng như tôi nghĩ thẳng thắn, chân tình , trào lộng và…lớn con hơn tôi : “ Chị Gió bé như cái kẹo” – đó là câu nói đầu tiên của MM khi gặp tôi – một câu nói hay nhất trong ngày hìhì . Chị em nói chuyện và chờ Ngọc Yến , tôi cứ nhìn những người ra vào vì sợ NgọcYến trôi tuột qua cái nhìn của mình rồi lại trở thành chưa gặp .Ngọc Yến đến với ông xã và chúng tôi vẫn nhận được nhau ngay .Ngẫm lại , giữa muôn trùng những buồn vui, cuộc sống vẫn có những "hạnh duyên" đến thật dễ thương .



Chúng tôi ngồi giữa cái nhộn nhịp của sàn nhảy , giữa tiếng trống, tiếng đàn và tiếng hát không chuyên sao vẫn ấm áp và riêng tư đến thế .Bên tôi, hai người bạn từ thế giới ẩn bỗng hiện giữa đời thường ấm nồng , gần gũi hơn tôi nghĩ .Ngọc Yến và ông xã – anh Khánh – dễ thương đến ngưỡng mộ .Nhìn họ dìu nhau trên sàn nhảy tôi biết hạnh phúc có thật dù đôi lúc hạnh phúc cứ chờn vờn , đầy đọa ta đến mệt nhoài . MM luôn biết làm tôi và Ngọc Yến cười với những câu chuyện có duyên chi lạ .Ngọc Yến điềm đạm , hiền hiền bên cạnh sự dịu dàng ,ân cần của ông xã , Saigòn bỗng trở thành nhỏ bé như một quả bóng bay khi tôi nghĩ vể hạnh phúc , về tình bạn …và cả về tình yêu .







Chúng tôi rời khỏi quán khi sàn nhảy vừa đủ lắng lại , không kịp nghe Ngọc Yến hát "Trở về dòng sông tuổi thơ " tặng tôi như đã hứa .Cây vú sữa trước cửa quán với những chiếc lá nhỏ xòe mỏng như chiếc ô trên đầu cô gái trẻ .Con đường về nhà tôi có lẽ làm vợ chồng Ngọc Yến và MM ái ngại nhưng tôi biết tôi có con đường về lộng gió và tràn ngập niềm vui . Đứng chờ lấy xe ,bất giác nhớ lần ghé Serenade với Châu. Tối , tôi cũng về một mình như hôm nay.





MM đưa tôi qua Nguyễn Thị Minh Khai để ra ngã ba Hàng Xanh , chúng tôi chia tay nhau , chị em ai về nhà nấy . Đường vắng hơn tôi nghĩ . Trời nhiều gió , lạnh vai, lại nhớ câu hát của Phú Quang … Chỉ mình em bé nhỏ ngược dòng nước cuốn …ngược chiều gió. Ngược dòng ước muốn đành về lại chốn hoang cư…



Tôi về nhà khoảng 11 giờ . Con ngõ nhỏ im ắng . Trên trời chỉ thấy lấp lánh một vì sao bé tí . Tại sao hôm nay trời vắng sao thế nhỉ ? MM nhắn vào điện thoại tôi : Chị về đến nhà chưa ? – Tôi trả lời tin nhắn cho MM . Thế rồi đêm … đêm không mưa , trời thật đẹp..

Tặng vợ chồng Ngọc Yến và MM - một lần gặp - 21.9.08

Chỉ mình em bé nhỏ ..

Thế rồi Thể hiện: Tổng Hợp Nhạc Việt Nam

Đôi khi cứ chao chác lòng chỉ vì một bài hát , tôi yêu nhạc Phú Quang , tôi cũng hay nghe nhạc từ chiếc di động của mình vào buổi tối . Từ lúc bị tên lạ mặt lấy một cách nhẹ nhàng trên tay tôi chiếc di động ,đêm thức dậy bất chợt nghe tiếng mưa hay thoáng thấy mảnh trăng qua khung cửa sổ lại cứ buồn nhớ chiếc điện thoại nhỏ có bao con số thân quen của bạn bè , lại nhớ tiếng thì thầm từ cái điện thoại mỗi đêm , lại khe khẽ mắng nhiếc tên lạ mặt .

Bao lần ,tôi cứ thích ngồi im lặng nghe chính Phú Quang hát: Thế rồi mưa và thế rồi đêm... Và không lần nào thoát khỏi cái cảm giác chìm đi, phai đi , lặng đi .Hàng hiên nơi tôi ngồi nhìn ra một con ngõ hẹp , chỉ mưa nhỏ đã lênh láng nước , những bóng cây khuất trong bóng đêm, vòm lá thẫm cứ thỉnh thoảng thì thầm trong gió .Lúc ấy Phú Quang không còn là Phú Quang nữa ..Phú Quang là bài hát ,và tôi không còn là tôi nữa , tôi trở thành ...chỉ mình em bé nhỏ liêu xiêu lặn lội phố ...Bài hát cứ thốc vào lòng mình một chút buồn , một chút cô đơn , lại thèm về qua góc phố cũ đứng bên hàng hiên xòe bàn tay hứng những giọt nước nghiêng nghiêng phố .Thèm ơi là thèm !!!!

Thế rồi mưa và thế rồi đêm , mưa không chỉ bên thềm tí tách .
Uh , mưa không chỉ bên thềm tí tách , mưa tí tách cả trong nỗi nhớ bất chợt đến chao lòng , tiếng tí tách không phải là tiếng rộn vui , phải không ?
Và rồi hình ảnh .. chỉ mình em bé nhỏ ngược dòng nước cuốn ngược chiều gió ... ngược dòng ước muốn đành về lại chốn hoang cư... cứ làm mình xao xác đến tận cùng .

Ôi , đêm không chỉ ướt mềm giá lạnh .. thế rồi mưa .. và thế rồi đêm.

Em...

Tôi vẫn thấy em cười.... giọng cười rổn rảng chừng như say khướt và tôi hiểu đó là lúc em buồn như con dế nằm cô đơn trong bụi cỏ xanh , ngửi hơi đất , ngắm sao trời , giơ đôi càng hiếu chiến của mình lên che mặt . Tiếng cười bỗng lạ giữa thinh không ...

Tôi vẫn thấy em khóc ... tiếng khóc im lặng , em mang đôi mắt ráo hoảnh của mình diễu cợt tiếng khóc cô đơn và tôi hiểu lúc ấy em mềm như chiếc khăn tay em thường bung rộng để che khuôn mặt mình nửa hư , nửa thật . Tiếng khóc bỗng dịu dàng , tôi tin em hiểu tiếng khóc gần gũi thế nào .

Tôi vẫn thấy em .... chộn rộn giữa đám đông , em góp nhặt những niềm vui chung quanh mình để hào phóng ban tặng cái nhìn tươi vui , tiếng cười hào sảng , cái nắm tay thân tình, .. và tôi hiểu lúc ấy em cô đơn như chú chim non rung đôi cánh bay theo bầy , con chim non vẫn chỉ ngước đôi mắt nhìn khoảng trời thật mênh mông phía trước .

Tôi vẫn thấy em căm phẫn ... em quăng lời lẽ thịnh nộ vào cuộc đời , vào cái vô tâm như ném nỗi đau mình lên cỏ ... và lúc ấy tôi hiểu em đã yêu cuộc đời này như em đã từng yêu . Cỏ lại tưới mát ngọn lửa hồng .. em lại cứ lăn vào cuộc đời để cho và nhận . Lòng phẫn nộ bỗng nở hoa và hơn cả sự hận thù , yêu thương cứ luôn mở cánh cửa lòng em ngọt ngào , hồn nhiên.

Tôi vẫn thấy em ngang ngạnh quên , em mang mình ra tự trào , em nhìn những kỉ niệm đi qua đời mình bằng cái nhìn tỉnh táo và tôi hiểu lúc ấy em mong manh – mong manh hơn những gì em biết về mình – nên có đôi lần trở về qua phố bằng bước chân liêu xiêu em lại thấy mình chông chênh , lầm lũi , đơn độc , lặng lẽ ... Nỗi mong manh luôn là em , nhỏ ạ !

Tôi vẫn thấy em ...như thế , như cái cách tôi hiểu , tôi nhìn , tôi cảm nhận về em .....

Tôi vẫn thấy em ...như thế , như cái cách tôi hiểu , tôi nhìn , tôi cảm nhận về tôi ....

(Thương tặng MM - cô bạn nhỏ -)

Tôi chợt nhớ tôi xưa ...

Mấy ngày bị bệnh , ngoài thời gian bắt buộc phải đi làm , phải ra ngoài, tôi cứ muốn nằm vùi , có thể do mệt quá , có thể do đôi lúc cứ thèm mênh mang một khoảng cách không cùng với cuộc sống , với mọi cáí quanh mình . Tôi không sờ đến sổ sách - một việc làm thường trực- tôi không mở máy vi tính - một thói quen - tôi không muốn tiếp khách - dù là khách thân tình - Bỗng dưng thèm trốn vào "nỗi cô đơn bát ngát" của mình - cái nỗi ám ảnh thời thơ bé -mà chừng như lâu rồi giữa những ốn ã đời thường , giữa những bon chen khắc nghiệt , tôi bỏ quên nó đâu đó trong góc khuất của mình .

Trong cơn sốt bệnh, hình ảnh" cái gầm cầu thơ ấu " , hình ảnh dòng suối nhỏ chảy chậm rì len qua lau lách từ những ngày còn bé khi theo thầy và các bạn vào khu rừng nhỏ cạnh trường lại trở về với tôi mồn một, như cái thuở tôi còn là con bé mười tuổi, thường một mình ngồi dưới cái gầm cầu nghe tiếng xe chạy trên đầu mình ,lặng lẽ nhìn dòng nước chảy mà mơ về một chốn có nhiều hoa , có nhiều những giấc mơ thật lạ .Thị trấn nhỏ giờ đã xa , không còn nhớ rõ đâu là ngôi trường tiểu học ngày xưa , không còn nhớ rõ cái cầu có nhiều xe chạy bên trên với tôi cô đơn phía dưới lặng nhìn con suối nhỏ ở chốn nào, duy chỉ có lời mắng của thầy giáo ngày nào : Con bé này , sao không xuống tắm với bạn bè, con mê gì cái gầm cầu ấy hả ? là tôi còn nhớ như in .

Mười tuổi , không hiểu sao tôi đã hiểu hơn bạn mình cái thứ im lặng của thinh không , quả tim bé bỏng nhạy cảm của tôi đã luôn mong manh đớn đau , mong manh hạnh phúc trước mọi diễn biến quanh mình - đó không phải là một điều may mắn - lớn lên thì tôi hiểu điều đó hơn ai hết - Tôi lớn lên với những kỉ niệm ngày bé ,suốt cả thời thiếu nữ và sau này nữa ,cứ mỗi lần buồn tôi lại nhớ " cái gầm cầu thơ ấu " nhớ "nỗi cô đơn bát ngát" , lại thèm được trở về một lần nhìn dòng nước chảy..Sao tôi lại nhớ nó vô cùng vào những ngày nằm bệnh vừa qua?

Giữa tôi bây giờ và tôi - con bé mười tuổi mong manh khi xưa - là cái khoảng cách muôn trùng của niềm đau - cái thứ đau mơ hồ ,tinh khôi ngày tôi thơ bé nó khác xa cái đau xao xác , lắt lay ngày tôi biết nhiều hơn những được mất của cuộc đời . Khoảng cách cần thiết để tôi vẫn yêu sao cái con bé ngờ nghệch đầy bão giông ngày xưa đến thế .

Khoảng cách ... sao lại không ?
Có khoảng cách để thấy tiếng cười thường âm vang hơn tiếng khóc .
Có khoảng cách để thấy niềm vui thường rực rỡ hơn nỗi buồn .
Có khoảng cách để thấy hạnh phúc thường mong manh hơn bất hạnh.
Có khoảng cách để thấy nỗi nhớ thường dài dặc hơn nỗi quên .
Có khoảng cách để bỗng nhìn thấy mình trong cơn mê bệnh ... sao mà tội nghiệp .. uh , sao mà tội nghiệp .

Đêm trung thu.. Mưa !.

Mưa , đêm trung thu không có trăng ...
Bỗng dưng tội nghiệp lũ trẻ ở những xóm lao động nghèo , chúng bị cướp trắng một đêm thu với đôi mắt trong veo nhìn những ánh đèn lung linh ngập tràn đêm phá cỗ . Chúng sẽ nuối tiếc đứng ở góc nhà cầm trên tay cái lồng đèn vừa được trao cho ..ánh nến bỗng lặng im đến lạ ,miếng bánh trung thu cũng buồn trong cái chao chác tiếc nuối của ánh đèn . Ngoài kia mưa vẫn đổ, phố sẽ là dòng sông uốn quanh ...Trong ngôi nhà chật chội, ánh nến không đủ bừng lên một niềm vui .

Mưa , đêm trung thu không có trăng ...
Đám trẻ con nhà khá giả chẳng tiếc nuối gì một đêm phá cỗ , uh thì mưa, chúng trở lại bàn ,click chuột ,bao trò chơi thú vị hiện ra . Đêm, trăng mờ mịt , ánh nến tắt ngúm , miếng bánh trung thu vẫn đủ ngọt ngào nhưng có là gì đối với chúng . Ngoài kia , mưa vẫn đổ xuống , phố sẽ là dòng sông uốn quanh ... Trong ngôi nhà ấm cúng , vẫn lách cách những trò chơi thời @ .

Mưa , đêm trung thu không có trăng ...
Nhiều người lớn ngồi nhìn qua khung cửa sổ nhớ mùa trăng thơ ấu ,nhớ thằng bạn mình trần loay hoay cả buổi chiều để buổi tối gọi nhỏ "Ê tui làm lồng đèn cho bạn nè !", nhớ cái lồng đèn xộc xệch ,vụng về mà sao đôi mắt cứ bừng lên thích thú .Nhớ một bàn tay nắm , một ánh mắt nhìn những mùa trăng thiếu nữ .Ngoài kia, mưa vẫn đổ xuống , phố sẽ là dòng sông uốn quanh . Bên khung cửa nhỏ vẫn lung linh một vầng trăng thương nhớ ...

Mừng sinh nhật ...tóc trắng

Gởi bạn một nụ cười ,mình biết nụ cười không thể xóa tan những muộn phiền nhưng mình tin nụ cười sẽ làm nỗi buồn dịu dàng hơn , ngoan ngoãn hơn, nỗi buồn sẽ nép vào đời bạn như cần một sự chở che .Bạn đã bao giờ chở che một nỗi buồn ? Cứ như người ta đang sống cái phần đời cuối cùng ấy , nên chi cứ thương yêu mọi cái quanh mình để "những cơn mưa trầm cảm" hóa thành hồn nhiên , "những ngón chân xù xì" bỗng mềm hôn lá cỏ .Một nụ cười cho ngày sinh nhật ... thật tươi.

Gởi bạn một cái nhìn , mình biết cái nhìn không đủ xóa tan những khoảng cách nhưng mình tin cái nhìn sẽ làm khoảng cách gần lại , khoảng cách bỗng mọc những dây leo thân thiện và trong “ cánh đồng kí ức” bạn sẽ là một câu bé có ánh mắt nhìn trong veo ,vểnh đôi tai nghe chú ve sầu hát điệu buồn quen thuộc , bạn sẽ là một chàng trai đủ say mê để ước mơ “ Tôi muốn ôm em …ban mai trinh trắng” hay “muốn trốn vào em ngọn sóng xô biển lớn” . Một cái nhìn cho ngày sinh nhật … thật vui .

Gởi bạn một cái nắm tay, mình biết cái nắm tay không thể xóa tan những gian nan nhưng mình tin cái nắm tay sẽ làm những gian nan nhẹ hẫng , gian nan sẽ mọc đôi cánh mùa xuân . Bạn không còn mơ những giấc mơ có “ bầy quạ xám xịt lòng phố” ,bạn sẽ không “cắn vào tay hoài nghi”, bạn sẽ có nụ cười hiền để những vết sẹo bỗng hóa bình minh rực rỡ ... Một cái nắm tay cho ngày sinh nhật …thật ấm áp

Gởi bạn một ly cà phê có đường , mình biết ly cà phê dù có đường cũng không đủ ngọt ngào cho những đau thương nhưng mình tin vị đắng của ly cà phê lại làm ấm nồng cho vị ngọt, mình tin những đau thương lại hóa hoa hồng . Bạn có tin không ? Tin đi để bạn không gởi vào cuộc đời những vần thơ đầy đinh , đầy gai nhọn , tin như một câu thơ của bạn mình thích : Tôi vác tôi đi về quê , chân trần , lòng chân thật .. Một ly cà phê cho ngày sinh nhật …thật ngọt ngào

Gởi bạn một chậu xương rồng nở hoa … Một chậu xương rồng tưởng chừng khô khốc giữa nắng hanh hao thế mà vẫn nảy hoa phơi phới . Ta học ở xương rồng sự hồn nhiên ,lòng thương yêu , quả tim bao dung và sức sống mãnh liệt . Sinh nhật tóc trắng vẫn tràn ngập thơ và nhạc. Bạn lướt những ngón tay ,cằn khô sẽ nở thành hoa ...hoa sẽ nhảy cùng bạn bản luân vũ hạnh phúc .

Một chậu xương rồng cho ngày sinh nhật …. thật hiền .

Chúc mừng sinh nhật Vĩnh Phúc 15.9

Ánh lửa ...đời người .

Năm 2001 ,chú Tư Quới chủ tịch Hội PHHS trường tôi đang dạy , một cán bộ công tác tại Phường nhờ tôi viết về một con người có thật , một tấm gương sáng trong lao động đang sống tại phường để làm tư liệu cho Phòng Truyền thống Quận.

Lúc đầu tôi không muốn nhận lời, bởi viết về một người cách mạng,một Đảng viên ưu tú , một đề tài không phải là sở trường của tôi làm tôi e ngại nhưng chú Tư bảo :" Con cứ đến gặp chú ấy đi ,nếu thấy viết được thì con viết " , thôi thì nể chú Tư,tôi dành buổi sáng chủ nhật để đến nhà gặp chú Tiên .

Khác hẳn với những e ngại lúc đầu , tôi gặp một con người giản dị , trong sáng , một người công nhân chân chất trong một cuộc đời đầy giông bão , suốt buổi sáng nói chuyện , mấy lần tôi cố kìm nén để không rơi nước mắt khi nghe ông kể về những đau thương ông phải trải qua . Tiễn tôi ra cửa ông còn dặn dò :" Viết thật chân phương nghe con , đừng đao to búa lớn quá , nhớ cho chú xem trước khi đưa cho chú Tư nghe " .Tôi đã viết về ông chỉ trong một buổi tối với tràn đầy cảm xúc thật của mình .Hôm trở lại nhà đưa bản thảo cho ông xem , ông đọc chậm rãi , thỉnh thoảng gật đầu .Sau đó vì nhiều lý do tôi không muốn tham gia vào công việc mà chú Tư giao nữa , tôi cất tập bản thảo của mình .Chiều nay , có dịp đi ngang nhà chú Tiên , tôi hỏi thăm mới biết chú đã về quê và mất cách đây vài năm .Lòng tôi chợt dâng lên cảm xúc có lỗi ,tôi muốn post lại bài viết ngày nào của mình như một lời xin lỗi "..Con xin lỗi , mong rằng chú sẽ không giận con chú nhá . Ngày đó chú luôn trấn an khi con bầy tỏ thẳng thắn niềm tin bị hao mòn của mình trước nhiều hiện tượng xã hội , trước nhiều Đảng viên tha hóa góp phần làm nghèo đất nước , chú bảo con phải tin rằng người tốt vẫn quanh đây . Hôm nay thì con biết chắc một người tốt đã ra đi , chút lời này như một nén nhang xin lỗi chú."


..... Tôi gặp ông , người công nhân xuất sắc , người Đảng viên ưu tú của Cách mạng VN suốt thời kỳ gian khổ và vinh quang nhất trong một căn nhà nhỏ ở một quận ngoại thành TP.HCM . Bảy mươi lăm tuổi , ông vẫn còn trẻ và khỏe so với cái tuổi " Thất thập cổ lai hy " của mình .
Nhìn ông - một con người có vóc dáng nhỏ bé , giọng nói hiền lành , chân thật - tôi cứ tự hỏi : Không biết sức mạnh nào đã giúp ông vượt qua được những bất hạnh trong cuộc đời riêng và càng không hiểu , điều gì đã giúp ông từ một chàng thanh niên ở một vùng quê nghèo thuộc huyện Phù Cát - Bình Định trở thành một công nhân giỏi đã từng được bạn bè , đồng nghiệp và những chuyên gia nước bạn gọi là VUA HÀN trong những thập niên 60 -70 , nơi những bước chân của ông đã đi qua gần hết các công trình trọng điểm của Miền Bắc trong những tháng năm " dầu sôi lửa bỏng " nhất ?

Ông kể cho tôi nghe về nghề bằng giọng nói tươi vui, sôi nổi , đôi mắt bất chợt linh hoạt hẳn lên . Chỉ khi được nghe ông nói về nghề - nghề hàn - ta mới thấy được tình yêu ông dành cho nghề mãnh liệt đến đâu ... và có lẽ mọi khổ đau bất hạnh đời thường , mọi khó khăn gian khổ trong công việc đã trở thành nhỏ bé , vụn vặt trước lòng yêu nghề , trước ước mơ được góp phần hàn gắn lại những công trình đổ nát trên quê hương còn bao tang thương của chàng trai nghèo vùng cát Bình Định ngày ấy .

Đỗ Trọng Tiến sinh trưởng trong một gia đình nghèo. ông lớn lên trong một tuổi thơ đầy gian lao vất vả . Cách mạng tháng tám bùng nổ, nhân dân quê ông vùng lên dành chính quyền ,và ông , chàng trai Bình Định nhiệt huyết đã trưởng thành trong phong trào cách mạng quê hương . Tháng 7 năm 1947 ông vinh dự đứng vào hàng ngũ của Đảng .

Năm 1955 , đáp ứng yêu cầu của CM , ông từ giã quê nhà , người thân để tập kết ra Bắc . Thế là suốt những năm từ năm 1955 đến 1978 bước chân ông đã đi qua hầu hết những công trình trọng điểm ở miền Bắc như Nhà máy nước Nam Định , mỏ thiếc Cao Bằng , nhà máy chè Phú Thọ , công trình 42 Lào Cai , Nhà máy nhiệt điện Việt Trì ,Công trình nhiệt điện Uông Bí Quảng Ninh ... Với lòng yêu nghề , yêu ánh lửa hàn ông đã hoàn thành nhiều nhiệm vụ khó khăn... Những năm 1972 - 1973 đã có nhiều bài báo viết về ông trên báo Lao Động của Tổng liên đoàn Lao động VN.

Yêu việc , ý chí vượt khó mạnh mẽ , tinh thần trách nhiệm cao , luôn mày mò học tập nâng cao tay nghề , thích nhận những công việc khó khăn là bản chất của người công nhân hàn Đỗ Trọng Tiên . Những mối hàn cao áp của ông ở nhà máy điện X năm 1965 đã được chuyên gia Liên Sô Pu-dư-rôp khen ngợi không ngớt , cũng trong thời gian này ông đã đề ra một phương pháp hàn mới là đặt gương giáp tường soi đường hàn phía sau của thân ống để hàn lại 4 mối hàn trung áp trong dàn ống sinh hơi khi các ống này chỉ cách nhau 10 ly rất khó hàn mà ngay cả chuyên gia nước ngoài cũng phải lắc đầu .

Xuất sắc trong công việc , say mê nghề nghiệp nhưng lại rất giản đơn, khiêm tốn trong đời thường . Một lần được các đồng chí lãnh đạo nhà máy Việt Trì đề nghị lên bậc 6 , người công nhân hàn này cương quyết từ chối với lý do : "Tôi tự thấy mình cống hiến chưa được là bao, nước nhà còn nghèo tôi không muốn hưởng thụ cao hơn cống hiến " . Ông là như thế đó - say mê , nhiệt tình chân thật và trong sáng. Thời gian là đội trưởng một đội hàn , ông đã luôn gần gũi , chia sẻ với anh em , ông được đồng nghiệp và mọi người yêu mến. Ở nhà máy điện Uông Bí , để đáp ứng yêu cầu công việc , Đỗ Trọng Tiên đã mở lớp bồi dưỡng hàn cao áp cho 43 công nhân trong đội và cùng với ông , những người thợ mới được đào tạo đã hàn thành công 35 km đường hàn với 3000 mối hàn của 4 lò ở công trình lắp máy nhà máy điện Uông Bí - mà lúc đó người ta gọi là " những mối hàn kì diệu ".

Ánh mắt ông chợt tối lại , giọng nói trầm đục hẳn khi tôi hỏi về cuộc đời riêng của ông , khi tôi hỏi về người phụ nữ đã cùng ông chia sẻ một quãng đời ngắn ngủi nhưng để lại trong ông niềm thương tiếc dài dẳng một đời. Bà là người nữ du kích thôn Phú Hậu xã Cát Chánh Phù Cát - Bình Định . Năm 1955 , khi tiễn chồng ra Bắc , bà đã ở lại quê nhà vừa nuôi con vừa hoạt động CM , nhiều lần bị bắt tra tấn dã man nhưng ý chí CM đã giúp bà vượt qua gian khổ , ra tù , bà lại tiếp tục hoạt động. Nỗi đau do vết thương bị tra tấn, nỗi đau mất mát hai đứa con , nỗi đau khi thấy đứa con tật nguyền còn lại ,luôn sống một cuộc sống thiếu thốn, mong manh vẫn không quật ngã được người phụ nữ kiên cường ấy . Năm 1966 bà hi sinh trên đường đi công tác trong một trận càn của giặc - bà là liệt sĩ Huỳnh Thị Phê.
Ông nhận được những cái tin đau xót này khi ở miền Bắc . Ánh lửa hàn chợt sáng hơn , day dứt hơn , ông nén nỗi đau riêng trong công việc chung . Thỉnh thoảng nỗi buồn lại le lói mỗi khi ông nghĩ về đứa con gái tật nguyền còn lại ở quê nhà ,khi ông nghe tin chị phải đi ở đợ , đi xin ăn và vẫn tiếp tuc truyền thống CM của gia đình .

Năm 1979 , ông chuyển công tác về Miền Nam , giữ chức vụ hiệu phó rồi hiệu trưởng trường Đào tạo Công nhân lắp máy 18 . Tại đây ông đã kinh qua nhiều chức vụ :Bí thư chi bộ ,bí thư Đảng ủy,Đảng ủy viên khối cơ sở Bộ xây dựng , với bất kì nhiệm vụ nào ông cũng làm việc với tác phong của người công nhân tiên tiến. Tháng 1/1987 ông nghỉ hưu và hiện sống với cô con gái tật nguyền tại số 10 đường 4 P Phước Bình Q 9 TP HCM

Tôi từ giã ông và chị Thanh - lòng chợt chùng xuống trước sự lặng lẽ của ngôi nhà - một ngôi nhà thiếu tiếng cười trẻ thơ - Cuộc sống như một dòng chảy không ngừng mà đời người thì hữu hạn . Ông đang ngồi lại một khoảnh khắc bình yên nhất để nhìn lại quãng đời mình đã đi qua . Ở đó CM đã thắp sáng cho ông lí tưởng làm người , ở đó ánh lửa hàn đã thắp sáng cho ông niềm vinh quang nghề nghiệp ... Ở ông ,điều còn lại không phải là những cái đang có mà là những cái đã làm . Người công nhân ưu tú ấy đã cho đời không chỉ là những mối hàn kì diệu mà còn cho đời một tấm lòng nhân hậu , một tấm gương lao động tuyệt vời ...( Viết xong ngày 30/12/2001 )

Kính dâng linh hồn chú Đỗ Trọng Tiên

Long

Sáng nay có đứa học trò cũ ghé thăm . Thằng bé gầy nhom , đôi mắt rụt rè ,cái miệng ít cười ngày ấy , bây giờ đã là một chàng thanh niên trưởng thành nhưng vẫn đủ để tôi nhận ra -Nguyễn Thanh Long - học trò lớp tôi chủ nhiêm cách đây mười tám năm . Thầy trò hỏi nhau dăm câu , nhìn Long uống từng ngụm nước nhỏ tôi lại thấy hình ảnh đứa bé trai mười một tuổi cô độc ,nhọc nhằn ngày nào .

Ngày ấy tôi chủ nhiệm một lớp cuối cấp với 40 đứa học trò nhỏ bé nghịch ngợm .Cuộc sống lúc đó còn biết bao khó khăn , học trò tôi có đứa đến lớp với biết bao kì vọng của gia đình thì cũng không ít đứa đến trường với thắc thỏm nỗi âu lo của cha , của mẹ , trong đó có Long. Ngày đầu nhận lớp ,tôi đã chú ý ngay thằng bé ngồi đầu bàn bởi chiếc ào trắng ngả vàng sứt chỉ nơi vai áo , đôi mắt buồn ,rụt rè nhìn xuống mỗi khi gặp cái nhìn của cô giáo .Không biết tại sao cứ nhìn nó là tôi dạt dào nỗi thương cảm.

Long thông minh nhưng học không giỏi , cứ cách vài ngày lại nghỉ học một hai buổi nhưng không bao giờ nói lý do khi tôi hỏi .Nó luôn lặng lẽ, ít đùa giỡn với bạn bè , giờ chơi nó chỉ ngồi bên hiên lớp học , đùa nghịch vu vơ với mấy viên đá cuội . Tôi lấy học bạ ra xem tình hình gia đình và học tập của Long những năm trước mới biết Long vừa chuyển trường từ một vùng đất nghèo miền Trung vào đây được hai năm, khai sinh không có tên bố , địa chỉ tạm trú ở ngay trong địa bàn phường .

Một lần Long nghỉ học hai ngày liền không phép, chiều tan học tôi đạp xe ghé nhà.Ngôi nhà khang trang , nằm trong cái hàng rào sừng sững cái ống khóa to bên ngoài , bên trong cửa cái khép hờ , tôi gọi mãi thì thấy Long đi ra khệ nệ mang một cái xô nước lớn , thấy tôi, nó đặt xô nước xuống thềm chạy ra cúi đầu chào . Tôi hỏi nó đang làm gì , nó lí nhí:Dạ con lau nhà .Tôi bảo vào thưa mẹ cho tôi gặp thì nó bảo không có ai ở nhà, nó lại không có chìa khóa .Tôi đứng ngoài hàng rào nhìn đứa học trò nhỏ bé, gầy yếu của mình với không ít xót xa , chẳng biết cuộc sống , gia cảnh thực sự của thằng bé thế nào ... mà sao nó lại tội nghiệp đến thế .Tôi chỉ còn biết dặn dò nó ngày mai nhớ đi học rồi ra về lòng cứ nặng trĩu hình ảnh thằng bé với cái xô nước to đùng .

Hôm sau Long vẫn không đến lớp , tôi lại đến nhà , lần này tôi gặp một phụ nữ đẹp , sang trọng , khi nghe tôi hỏi về Long , chị ta mới cho tôi biết mẹ Long chỉ là người cùng quê với chị ta , không biết bố Long là ai chỉ biết một lần về quê chị ta đã đưa cả hai mẹ con vào đây như một sự giúp đỡ , mẹ Long thì làm công việc gì đó trong một cơ sở sản xuất của chị ở Biên Hòa ,còn Long ở nhà chị ta , vừa giúp việc nhà vừa đi học , cả tháng thằng bé mới được gặp mẹ một lần .Mấy hôm nay con chủ nhà bị bệnh phải nằm viện , nhà không có ai , Long phải nghỉ học coi sóc nhà cửa ,hôm nay Long vừa theo người nhà vào để được sai vặt trong bệnh viện , chị ta nói thêm :" Nó lì như quỷ cô ơi , cả ngày chẳng nói câu nào , nói đến là cứ lẳng lặng bỏ đi chỗ khác , học hành chẳng đến đâu đâu , tôi đang nói mẹ nó cho nó nghỉ học luôn đây ".Bây giờ thì tôi hiểu, tại sao thằng bé lại cô độc trong ngôi nhà có cái ống khóa to bên ngoài như vậy. Tôi ra về sau khi bày tỏ ước mong chị chủ nhà và mẹ Long tiếp tục cho nó đến trường , tôi dặn thêm người phụ nữ là đừng cho Long biết tôi đã gặp chị .

Sau này tôi mới biết người phụ nữ ấy biết tôi vì tôi đã từng dạy em gái của chị ta , có lẽ thế nên sau đó Long đi học đều hơn , có tiến bộ hơn trong học tập nhưng vẫn lặng lẽ ,vẫn ánh mắt rụt rè , vẫn đôi môi mím ít cười , vẫn cái áo ngả vàng rách vai .Hôm học môn kĩ thuật thêu may tôi nhẹ nhàng bảo thằng bé :“Con cởi áo cô dạy con khâu lại chỗ tuột chỉ .” , nhẹ nhàng bởi tôi không muốn gây sự chú ý cho đám bạn vốn vô tư của Long , nhẹ nhàng bởi tôi biết cái tâm hồn nhỏ bé ấy mong manh dễ bị tổn thương, nhẹ nhàng bởi tôi thương thằng bé biết bao . Giờ chơi ,thi thoảng tôi lại gọi Long vào lớp , ngồi hỏi những chuyện vu vơ trước khi hỏi thêm những việc liên quan đến hoàn cảnh ,tình cảm của thằng bé , dần dần Long gần tôi hơn , nó bày tỏ những nỗi buồn, kể lại nguyên nhân những lằn roi thỉnh thoảng tôi bắt gặp trên cánh tay gầy của nó .Đôi lúc tôi lại nhét vài cuốn vở , cây bút vào cặp thằng bé kèm theo cái xoa đầu . Tết năm đó tôi mua tặng Long cái áo trắng mới .Lần đầu, tôi thấy ánh mắt Long sáng lên trong veo như đôi mắt những cô cậu bé học trò khác của tôi.

Cuối năm học , Long cũng đỗ tốt nghiệp . Ngày chia tay lớp , tôi nói riêng với Long :“Con phải cố học , có gì buồn , có gì cần nhớ ghé cô.” Thằng bé chẳng bao giờ ghé tôi , thi thoảng tôi vẫn hỏi thăm Long từ những đứa học trò khác , cuối năm lớp bảy Long nghỉ học theo mẹ về quê :Bạn ấy nghỉ học hoài cô ơi ! – bạn bè Long nói với tôi như thế -Cả đời đi dạy của tôi Long là một trong những đứa học trò để lại trong tôi nhiều nỗi day dứt .

Mười tám năm đi qua , tôi có đủ bận rộn để quên hình ảnh nhiều đứa học trò bé nhỏ của mình khi xưa ,thỉnh thoảng lại gặp nụ cười ,gặp cái gật đầu chào , tiếng kêu “ Cô !” vui mừng trên đường đi dạy , thỉnh thoảng gặp một chú bé gầy nhom tôi lại thoáng nhớ Long .Hè rồi ,đi xem kịch ở Sài Gòn với bạn bè , khi ngoắc taxi từ Idicaf đến Trần Cao Vân , tôi bất ngờ gặp Long chào tôi , thằng bé trưởng thành hẳn , vẫn gầy ,vẫn cái nhìn rụt rè ngày xưa . Tôi hỏi thăm , biết Long chạy xe taxi ở Sài Gòn gần hai năm nay “ Tối con ngủ ngay trên xe , ngày mai chạy tiếp cô ạ” .Thầy trò chia tay nhau và hôm nay Long đến thăm tôi

Long kể cho tôi nghe về một số bạn bè cũ ngày xưa - đám học trò nhỏ của tôi ngày nào – đứa thành đạt , đứa nhọc nhằn , đứa nên người , đứa vấp váp . Long nói với tôi : “Con vẫn giữ cái áo cô cho ngày xưa đến bây giờ cô ạ .” Tôi cười , lòng chùng xuống ,cứ muốn vơi đi cái quá khứ u buồn của thằng bé mười một tuổi ngày xưa :“ Ừ , giữ để nhớ và thỉnh thoảng ghé cô nghe ”.Long nói giọng buồn buồn :“Con vẫn chưa làm được gì để giúp mẹ con đang ở ngoài quê hết cô ơi !” Tôi vỗ nhẹ bàn tay Long: “ Cố đi ,sẽ có ngày mà”.

Ra cửa , Long quay lại chào tôi .Nhìn cái dáng gầy gầy , đôi mắt buồn cụp xuống …tôi mới biết, chưa bao giờ hình ảnh thằng bé mười một tuổi năm nào lại phai mờ trong trí nhớ tôi .
Tháng chín , bắt đầu năm học mới , học trò những lớp tôi chủ nhiệm sau này là những đứa trẻ hạnh phúc , tươm tất , được chăm sóc chu đáo , sao vẫn ngậm ngùi trong tôi khi nhớ về đám học trò của cái thời nhọc nhằn , khốn khó ấy,sao vẫn day dứt trong tôi hình ảnh một con chim sẻ cô đơn lạc lõng .

Liên và cà phê DIVA

Buổi tối đang ngồi gõ trên máy tính thì Liên đến nhà gọi :" Thay quần áo đi cô " Tôi hỏi đi đâu , nó cười không nói chỉ khi phóng xe trên đường nó mới bảo:" Cô đi cà phê với em ."

Liên chở tôi đến Diva , quán chật ních người , Liên chọn một chỗ khá thoáng qua vài bậc thang bằng gỗ ,dưới một gốc cây to lá xòe thật mỏng có thể nhìn một khoảng trời đêm trên đầu . Buổi tối cuối tuần lại có giọng hát không chuyên nhưng khá hay nên quán đông là phải . Chưa đến giờ nghe nhạc sống , máy phát ra một bài nhạc thật quen đã lâu rồi chưa nghe "... Khi người yêu tôi khóc , trời cũng giăng sầu..Cho từng cơn mưa lũ xoáy trong tâm hồn ..." Giọng Sĩ Phú trầm , ấm như lời thì thầm, bao nhiêu năm qua Sĩ Phú vẫn luôn là giọng nam tôi yêu thích nhất .

Diva êm đềm dù đông người , vài ánh nến lập lòe làm những khuôn mặt người đẹp hẳn ,tôi nhìn Liên , chắc nó đang buồn , tôi cũng chẳng muốn hỏi thêm , nó chọn tôi lúc này ... vậy thì rồi nó sẽ nói những gì muốn nói .Tôi thương Liên , con nhỏ cá tính , thẳng thắn đến cực đoan nhưng chân thành và tốt với bạn bè hết mực , Liên không gặp may trong tình yêu và tình bạn .. nhiều lúc thấy dường như nỗi buồn , nỗi bất hạnh thường ghé vào đời những người có lòng .

Cô ca sĩ bắt đầu cất giọng bằng một ca khúc của Ngô Thụy Miên,tôi và Liên im lặng , tôi nhìn mảnh trăng non hiện trên nền trời ,mảnh trăng mang màu trắng nhợt nhạt mỏng tang có lẽ do cơn mưa hồi chiều, Liên cũng bắt đầu câu chuyện bằng cái giọng buồn buồn ,tôi nghe Liên nói và bất chợt lại nghĩ về nỗi cô đơn ... nghĩ về cái góc khuất trong tâm hồn mỗi người .Thi thoảng lại có tiếng vỗ tay lẻ tẻ sau mỗi bài hát của ba ca sĩ hai nam một nữ đều mang tên Anh thì phải , dân ta thật lười vỗ tay , nghĩ cho cùng vỗ tay đúng lúc cũng là một nét văn hóa đầy tính nhân văn .Đêm nay là đêm nhạc trữ tình ,những bài tình ca cứ mênh mang đêm , những bài tình ca thời tôi vừa lớn .

22 giờ ,cô ca sĩ chào tạm biệt ,tôi và Liên ra về .Trời không một vì sao. Đêm lạnh lạ , tôi co ro phía sau Liên ... Liên hát vu vơ một bài hát nào đó , tôi tự hỏi : "nỗi buồn trong nó đã vơi chưa nhỉ ?" Thầm mong lòng nhỏ sẽ an bình Liên nhé ...